آیین فراموش‌شده در ستایش آب
تاریخ انتشار: ۱۰ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۰۸۹۶۰
یکی از جشن‌های دوازده‌گانه در ایران باستان «آبانگان» بوده است. این جشن به استناد برخی گاه‌شماری‌ها، دهم آبان‌ماه که نام روز با ماه همسان بود، در ستایش «آناهیتا»، ایزدِ آب‌های روان برگزار می‌شد.
به گزارش ایسنا، شاید امروز آنچنان که باید آب را مقدس ندانیم و آن احترامی که باید برای این مایه حیات قائل باشیم، به فراموشی سپرده باشیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روایت‌های گوناگون و گاه غیرمستند از دلایل برگزاری جش آبانگان وجود دارد، اما در تمام این روایت‌ها آنچه حائز اهمیت به نظر می‌آید این است این جشن در ستایش آب برگزار می‌شده است. یکی از روایت‌ها مربوط به پیروزی «زَو» بر افراسیاب است؛ «زو» پسر تهماسب بود و وقتی بر افراسیاب پیروز شد قنات و نهرهایی را احداث کرد تا همه ایرانیان آب داشته باشند.
در کتاب «گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان» نوشته «هاشم رضی» در این‌باره آمده است: «در دوران جنگ‌هایی میان ایرانیان و تورانیان، به فرمان افراسیاب کاریزها و نهرهای آب ویران و پُر شده بود. زَو پسر تهماسب دستور داد آن کاریزها را آباد و لایروبی کنند، و نهرها و بزرگ آب‌روان‌هایی ساختند و به همه جا ترتیبی داد تا جوی‌های آب برسد. در این روز بود که به همه مردم کشورها آگاهی رسید که پادشاهی از ضحاک بشد و فریدون به پادشاهی رسید و مردمان پس از دوران دراز، ایمن و آسوده خاطر شده و به کارهای خود پرداختند.»
یکی دیگر از روایت‌هایی که درباره برگزاری آبانگان مطرح بوده، این است که به مدت هشت سال در ایران خشکسالی شده بود و بسیاری در این قحطی از بین رفتند، پس از این دوران بی‌رونق باران می‌بارد و آن روز را مردم به جشن و شادی می‌گذرانند.
هاشم رضی در کتاب گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان نیز در این‌باره نوشته است: «انگیزه‌ای دیگر برای این جشن [وجود داشت] آن‌که مدت هشت سال در ایران باران نبارید و بر اثر این مصیبت، خشکسالی و قحطی به وجود آمد، بسیاری از مردم هم تلف شدند و بسیاری ترکِ شهر و دیار کرده و به جاها و سرزمین‌های دیگر رفتند. سرانجام پس از هشت سال، در چنین روزی باران بارید و خشکسالی و بیماری و ناداری (نداری) و رنج از میان رفت. به همین جهت، مردمان این روز را گرامی داشته و هرسال به جشن و سرور و شادمانی پرداختند.»
آداب و رسوم «جشن آبانگان»
امروز این آیین به فراموشی سپرده شده و شاید تنها در برخی از آتشکده‌ها برگزار شود. همچنین، بسیاری از آیین‌های مرتبط با آن تحریف شده است، اما آنچه در متون و کتاب‌های تاریخی آورده شده، این است که زرتشتیان در این روز به آتشکده می‌رفتند و سپس در کنار جوی‌ها و نهرها «اوستای آبزور» (بخشی از اوستا درباره آب و آبان) را می‌خواندند و بعد به شادمانی و سرور می‌گذراندند. همچنین روایت شده است اگر در روز آبانگان باران می‌بارید، جشن از آن مردان بوده و آن‌ها خودشان را در آب می‌شستند و اگر باران نمی‌بارید زنان مالک آن روز بودند و آب‌تنی می‌کردند.
آبانگان در گاهشماری‌های قدیم معمولا دهمین روز ماه آبان جشن گرفته می‌شد، اما تغییر روزها در تقویم‌های جدید، گاه این جشن در چهارم آبان‌ماه برگزار می‌شود.
*آناهیتا یکی از الهه‌های ایران باستان بوده که به او آناهیتا، آناهید، آناهیت و آنایتیس نیز گفته می‌شد، اما نام اصلی او در آن زمان «اَردَویسور آناهیتا» بوده است. آناهیتا (الهه آب‌ها) نماد پاکی، آبادانی و جریان داشتن زندگی بوده است. یک سازه برنزی با سر و شکل یونانی از این الهه باستانی ساخته شده است که هم‌اکنون در موزه بریتانیا شهر لندن نگهداری می‌شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: ایران باستان جشن آبانگان الهه آب ها جشن های ایران باستان میراث ناملموس ایران باستان روایت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۰۸۹۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا هیچ وقت یادمان نمی‌ماند درِ خانه را قفل کرده ایم یا نه؟
دانشمندان یک قدم به درک اینکه چرا بعضی چیزها را به خاطر می‌سپاریم و برخی دیگر را فراموش می‌کنیم، نزدیک‌تر شده اند.
به گزارش روزیاتو، محققان دانشگاه رایس ِ آمریکا دست به پژوهشی زدند که نشان داد ما برخی جنبه‌های یک تجربه همچون شرایط کلی را به جای جزئیات کوچک‌تر به خاطر می‌سپاریم.
به همین دلیل است که احتمال فراموش کردن تجربه‌های جزئی‌تر و پیش پا افتاده تری مانند قفل کردن یا نکردن در ِ خانه، بیشتر است.
برای درک بهتر نحوه‌ی عملکرد حافظه‌ی انسان، محققان دانشگاه رایس تصاویری را به شرکت کنندگان پژوهش خود نشان دادند.
در این آزمایش حافظه، برخی از تصاویری که برای شرکت کنندگان به نمایش درمی آمدند، تکراری و برخی دیگر جدید بودند.
برخی تصاویر شباهت زیادی به یکدیگر داشتند، اما در برخی دیگر تشخیص تفاوت‌های آن‌ها از یکدیگر دشوارتر بود. هدف از نمایش تصاویر مشابه، مختل کردن حافظه با شبیه سازی تجربیات پیش پا افتاده‌ای بود که روزانه داریم، مانند قفل کردن در ِ خانه.
محققان پی بردند که به یاد ماندنی‌ترین تصاویر که احتمال به خاطر سپردن آن‌ها توسط شرکت کنندگان بیشتر بود، تصاویری رنگارنگ با حضور افرادی در عکس بودند. به عبارت دیگر، تصاویری که شلوغ و بی نظم نبودند، فراموش نشدنی‌تر بودند.
گرچه شرکت کنندگان به یادماندنی‌ترین تصاویر را به درستی به یاد آورده بودند، اما اثر آن بعد از ۲۴ ساعت از میان رفت. این به ویژه درمورد به یاد آوردن تجربیات مثبت صدق می‌کرد، امری که نشان داد این دست تجربیات در ابتدا به یاد می‌مانند، اما بیشتر مستعد فراموش شدن هستند.
گرچه معمولاً تصور این است که احساسات می‌توانند فرآیند پردازش حافظه را بهبود بخشند، اما انسان‌ها اغلب جنبه‌ی اصلی یک تجربه یا به عبارتی دیگر «مخلص کلام» را به یاد می‌آورند، نه جزئیات اضافی را. به گفته‌ی محققان، گذشت زمان اغلب این موضوع را تشدید می‌کند.
برای مثال، اگر سعی کنیم که به خاطر آوریم در سال گذشته چه کار‌هایی انجام دادیم، احتمالاً کارهای زیاد و مختلفی را به خاطر می‌آوریم. با این حال، احتمالاً تنها برخی از این خاطرات را با جزئیات زیاد به خاطر می‌آوریم. ممکن است به یاد بیاوریم که به سفر رفته بودیم، اما احتمالاً یادمان نمی‌آید که در هر روز ِ سفر چه فعالیت‌هایی انجام داده بودیم.
نتایج این پژوهش نشان داد محتوای احساسی، مدت زمان گذشته یک تجربه و ویژگی‌های ادراکی حافظه، همگی در به خاطر آوردن یا نیاوردن جزئیات یک اتفاق تأثیرگذارند.
به گفته‌ی محققان دانشگاه رایس، این پژوهش نشان داد که تجربیاتی که برای یک شخص فراموش نشدنی هستند، مثل جشن تولد، مرگ عزیزان و غیره، به احتمال زیاد برای یک شخص دیگر هم فراموش نشدنی هستند. این‌ها اغلب تجربیات مثبت یا منفی هستند.
این محقان می‌گویند ما اغلب تصور می‌کنیم که خاطرات احساسی بهتر به خاطر سپرده می‌شوند، اما در حقیقت این ویژگی‌های اصلی یک خاطره است که به خاطر سپرده می‌شود، اما جزئیات آن ممکن است فراموش شوند.
یکی از دلایل اینکه ما نمی‌توانیم همه‌ی تجربیات مان را به خاطر آوریم این است که مغز ما ظرفیت محدودی دارد.
به گفته‌ی محققان، مغز ما احتمالاً نمی‌تواند هر چه که تجربه می‌کنیم را به خاطر بسپارد و به همین دلیل مجبور هستیم اندکی از اطلاعاتی که مهم نیستند را به شکل انتخابی فراموش کنیم.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد